І MERTVIM, І JIVIM, І NENAROJDENNIM

ZEMLYaKAM MOЇM V UKRAYNІ І NE V UKRAYNІ MOЄ DRUJNЄЄ POSLANІЄ

Asche kto rechet, yako lyublyu boga, a brata svoego nenaviju, loj' est'.
Sobornoe poslanie Ioanna Glava 4, st. 20.

І smerkaє, і svіtaє,
Den' bojiy minaє,
І znovu lyud potomleniy
І vse spochivaє.
Tіl'ki ya, mov okayanniy,
І den' і nіch plachu
Na rozputtyah velelyudnih,
І nіhto ne bachit',
І ne bachit', і ne znaє -
Ogluhli, ne chuyut';
Kaydanami mіnyayut'sya,
Pravdoyu torguyut'.
І gospoda znevajayut', -
Lyudey zapryagayut'
V tyajkі yarma. Oryut' liho,
Lihom zasіvayut'.;:
A scho vrodit'? Pobachite,
Yakі budut' jniva!
Shamenіt'sya, nedolyudi,
Dіti yurodivії
Podivіt'sya na ray tihiy,
Na svoyu kraїnu!
Polyubіte schirim sertsem
Veliku ruїnu!
Rozkuytesya, brataytesya!
U chujomu krayu
Ne shukayte, ne pitayte
Togo, scho nemaє
І na nebі, a ne tіl'ki
Na chujomu polі.
V svoїy hatі svoya y pravda,
І sila, і volya.

Nema na svіtі Ukraїni,
Nemaє drugogo Dnіpra;
A vi pretesya na chujinu                      
Shukati dobrogo dobra,
Dobra svyatogo. Volі! volі!
Braterstva bratn'ogo! Nayshli,
Nesli, nesli z chujogo polya
І v Ukraїnu prinesli
Velikih slov veliku silu,
Ta y bіl'sh nіchogo. Krichite,
Scho bog sozdav vas ne na te,
Schob vi nepravdі poklonilis'!..
І hilites', yak і hililis'і
І znovu shkuru derete
Z bratіv nezryaschih, grechkosіїv;
І sontsya pravdi dozrіvat'
V nіmets'kі zemlі, ne chujії,
Pretesya znovu!.. Yakbi vzyat'
І vsyu mіzerіyu z soboyu,
Dіdami kradene dobro,
Todі ostavs' bi sirotoyu
Z svyatimi gorami Dnіpro!
Oh, yakbi te stalos', schob vi ne vertalis',
Schob tam і zdihali, de vi porosli!
Ne plakali b dіti, mati b ne ridala,
Ne chula b u boga vashoї huli.
І sontse ne grіlo b smerdyachogo gnoyu
Na chistіy, shirokіy, na vol'nіy zemlі.
І lyudi b ne znali, scho vi za orli,
І ne pokivali b na vas golovoyu.
Shamenіt'sya! Bud'te lyudi,
Bo liho vam bude!
Rozkuyut'sya nezabarom
Zakovanі lyudi.
Nastane sud, zagovoryat'
І Dnіpro і gori!
І poteche storіkami
Krov u sinє more
Dіtey vashih... І ne bude
Komu pomagati:
Odtsuraєt'sya brat brata
І ditini mati.
І dim hmaroyu zastupit'
Sontse pered vami,
І navіki proklenetes'
Svoїmi sinami!
Umiytesya! Obraz bojiy
Bagnom ne skvernіte.
Ne durіte dіtey vashih,
Scho voni na svіtі
Na te tіl'ki, schob panuvat'...
Bo nevchene oko
Zaglyane їm v samu dushu
Gliboko! gliboko!
Doznayut'sya nebojata,
Chiya na vas shkura,
Ta y zasudyat', - і premudrih
Nemudrі oduryat'!

Yakbi vi vchilis' tak, yak treba,
To y mudrіst' bi bula svoya.
A to zalіzete na nebo:
- І mi - ne mi, і ya - ne ya!
І vse te bachiv, і vse znayu:
Nema nі pekla, anі rayu,
Nemaє y boga, tіl'ki ya!
Ta kutsiy nіmets' uzluvatiy,
A bіl'sh nіkogo!.. - Dobre, brate,
Scho j ti takeє?
- Nehay skaje
Nіmets'. Mi ne znaєm. -
Otak-to vi navchaєtes'
U chujomu krayu!
Nіmets' skaje: - Vi mogoli. -
- Mogoli! mogoli! -
Zolotogo Tamerlana
Onuchata golі.
Nіmets' skaje: - Vi slav'yani.
- Slav'yani! slav'yani!
Slavnih pradіdіv velikih
Pravnuki poganі!
І Kollara chitaєte
Z usієї sili,
І Shafarika, і Ganka,
І v slav'yanofіli
Tak і pretes'... І vsі movi
Slav'yans'kogo lyudu -
Vsі znaєte. A svoєї
Dast'bі... Kolis' budem
І po-svoєmu glagolat',
Yak nіmets' pokaje
Ta do togo y іstorіyu
Nashu nam rozkaje.
Otodі mi zahodimos'!
Dobre zahodilis'
Po nіmets'komu pokazu
І zagovorili
Tak, scho y nіmets' ne vtoropa,
Uchitel' velikiy,
A ne te, schob prostі lyudi,
A gvaltu! a kriku!
- І garmonіya, і sila:
Muzika ta y godі!
A іstorіya!.. Poema
Vol'nogo naroda!
Scho tі rimlyani ubogі!
Chort zna scho - ne Brutiі
U nas Bruti! і Koklesi!
Plavnі, nezabutі!
( U nas volya virostala,
Dnіprom umivalas',
U golovi gori slala,
Stepom ukrivalas'! -
Krov'yu vona umivalas',
A spala na kupah,
Na kozats'kih vol'nih trupah,
Okradenih trupah!
Podivіt'sya lishen' dobre,
Prochitayte znovu
Tuyu slavu. Ta chitayte
Od slova do slova,
Ne minayte anі titli,
Nіje tії komi -
Vse rozberіt'... Ta y spitayte
Todі sebe: scho mi?..
Chiї sini? Yakih bat'kіv?
Kim? Za scho zakutі?..
To y pobachite, scho os' scho
Vashі slavnі Bruti:

Rabi, pіdnіjki, gryaz' Moskvi,
Varshavs'ke smіttya - vashі pani,
Yasnovel'mojnії get'mani.
Chogo j vi chvanitesya, vi!
Sini serdeshnoї Ukrayni!
Scho dobre hodite v yarmі,
Sche luchche, yak bat'ki hodili?!
Ne chvan'tes', z vas derut' remіn',
A z їh, buvalo, y lіy topili.
Moje, chvanites', scho bratstvo
Vіru zastupilo?
Scho Sinopom, Trapezontom
Galushki varilo?
Pravda!.. Pravda, naїdalis',
A vam teper vadit'.
І pa Sіchі mudriy nіmets'
Kartopel'ku sadit',
A vi її kupuєte,
Їste na zdorov'ya
Ta slavite Zaporojjya.
A chiєyu krov'yu
Ota zemlya napoєna,
Scho kartoplya rodit'?
Vam bayduje. Abi dobra
Bula dlya gorodu!
A chvanites', scho mi Pol'schu
Kolis' zavalili!..
Pravda vasha: Pol'scha vpala,
Ta y vas rozdavila!

Tak ot yak krov svoyu lili
Bat'ki za Moskvu і Varshavu,
І vam, sinam, peredali
Svoї kaydani, svoyu slavu!

Doborolas' Ukraїna
Do samogo krayu.
Gіrshe lyaha svoї dіti
Її rozpinayut'.
Zamіst' piva pravednuyu
Krov іz reber tochat'.
Prosvіtiti, kajut', hochut'
Materinі ochі
Sovremennimi ognyami.
Povesti za vіkom,
Za nіmtsyami, nedorіku,
Slіpuyu kalіku.
Dobre! Vedіt', pokazuyte!
Nehay stara mati
Navchaєt'sya, yak dіtey tih
Novih doglyadati.
Pokazuyte!.. Za nauku
Ne turbuytes'! Bude
Materina dobra plata:
Rozpadet'sya luda
Na ochah vashih nesitih;
Pobachite slavu,
Jivu slavu dіdіv svoїh
І bat'kіv lukavih.
Ne durіte samі sebe!
Uchіtes', chitayte,
І chujomu nauchaytes',
Y svogo ne tsuraytes'.
Bo hto matіr zabuvaє,
Togo bog karaє,
Togo dіti tsurayut'sya,
V hatu ne puskayut'.
Chujі lyudi proganyayut',
І nemaє zlomu
Na vsіy zemlі bezkonechnіy
Veselogo domu.
Ya ridayu, yak zgadayu
Dіla nezabutі
Dіdіv nashih. Tyajkі dіla!
Yakbi їh zabuti,
Ya oddav bi veselogo
Vіku polovinu.
Otaka-to nasha slava,
Slava Ukraїni.
Otak і vi prochitayte,
Schob ne sonnim snilis'
Vsі nepravdi, schob rozkrilis'
Visokі mogili
Pered vashimi ochima.
Schob vi rozpitali
Muchenikіv: kogo, koli,
Za scho rozpinali?
Obnіmіte j, brati moї,
Naymenshogo brata, -
Nehay mati usmіhnet'sya,
Zaplakana mati.
Blagoslovit' dіtey svoїh
Tverdimi rukami
І dіtochok potsіluє
Vol'nimi ustami.
І zabudet'sya sramotna
Davnyaya godina,
І ojive dobra slava,
Slava Ukraїni,
І svіt yasniy, nevechernіy
Tiho zasіyaє. ....
Obnіmіt'sya j, brati moї,
Molyu vas, blagayu!

14 grudnya 1845 V'yunischa