Al'ber Kamyu

Storonnіy

Chastina persha I  

S'ogodnі ne stalo nenі. A moje, vchora, ne znayu. Z pritulku nadіyshla telegrama: "Mati pomerla. Pohoron zavtra. Schiro spіvchuvaєmo". Ne zbagnesh. Mojlivo, і vchora.

Pritulok dlya starih - u Marengo, vіd Aljіra vіsіmdesyat kіlometrіv. Viїdu o drugіy godinі avtobusom і sche zavidna dіstanus' tudi...

Tam usі zajurilisya moєyu vtratoyu, a Selest moviv: "Mati j u vas odna". Koli ya yshov, mene proveli do poroga. Pamoroki menі nache zabilo - trohi ne zabuv, scho treba zayti do Emmanyuelya pozichiti chornu kravatku y jalobnu pov'yazku: vіn kіl'ka mіsyatsіv tomu pohovav dyad'ka.

Malo ne proґaviv avtobusa, dovelosya bіgti...

Direktor - nizen'kiy dіdok z ordenom Pochesnogo legіonu. Vіn podivivsya na mene yasnimi ochima. Dalі potisnuv menі ruku y dovgo ne vipuskav, ya y ne znav uje, yak її vipruchati. Vіn zaglyanuv u yakus' teku і skazav:

- Panі Mere o projila u nas tri roki. Vi buli єdina її pіdpora.

Menі zdalosya - vіn za schos' menі dorіkaє, і ya zahodivsya yomu poyasnyuvati...

Menі nіchogo bulo dokinuti, і ya movchav, todі vona, vsmіhayuchis', uzyala mene za ruku y zayavila, scho hoche buti menі za drujinu. Ya vіdpovіv, scho mi odrujimosya, tіl'ki-no vona pobajaє. Ya rozpovіv Marі pro hazyaїnovu propozitsіyu, і vona zauvajila, scho zalyubki podivilasya b Parij. Ya priznavsya, scho jiv tam yakiys' chas, і vona spitala, yakiy vіn, Parij...

Ale, pobachivshi moє zbentejennya, vona znov zasmіyalasya і potyaglas' do mene vsіm tіlom, pіdstavlyayuchi gubi dlya potsіlunku.

Poobіdav ya u Selesta. Ya vje pochav buv їsti, koli raptom zayshla yakas' chudna jіnka і spitala dozvolu prisіsti do mogo stolu. Ya, zvіsno, skazav: "Proshu". U neї bulo krugle, rum'yane, mov yabluko, lichko, rіzkі ruhi...

V jurnalі bulo storіnok dvanadtsyat', otoj vona zavzyato pratsyuvala protyagom us'ogo obіdu. Ya vje popoїv, a vona vse sche stavila galochki. Todі vstala, nadіla jaket, ruhayuchis' mov zavedena, і pіshla. Znіchev'ya ya rushiv za neyu slіdom. Vona popryamuvala kraєm pіshohodu, neymovіrno prudko ta vpevneno, tochnіsіn'ko po pryamіy, ne zbochuyuchi y ne ozirayuchis', vidno dobre znala dorogu...

Vsі troє posіdali v krіsla, cholovіk u chervonіy mantії - poseredinі; vіn skinuv svoyu chotirikutnu shapochku, poklav її na stіl pered soboyu, viter hustochkoyu lisinu y ogolosiv zasіdannya vіdkritim.

Reporteri vje nagostrili pera. Viglyad usі voni mali baydujiy і descho zaderikuvatiy. Odin z nih, naymolodshiy, u sіromu flanelevomu kostyumі y blakitnіy kravattsі, pera do ruk ne vzyav і vse divivsya na mene...

Potіm golova skazav, scho zaraz viklichut' svіdkіv. Sudoviy vikonavets' zachitav spisok prіzvisch, і voni privernuli moyu uvagu. V ryadah publіki, scho dosі zalishalasya dlya mene bezlikoyu, odin po odnomu pіdvelisya z lavok, a potіm viyshli v malen'kі bіchnі dvertsyata direktor і storoj pritulku, stariy Tomas Peres, Raymon, Masson, Salamano y Marі...

Prisyajnі zasіdatelі, keruyuchis' duhom pravosuddya, uhvalyat' spravedliviy virok, і hay bude vsіm vіdomo, scho za naymenshogo іntsidentu vіn zvelit' zvіl'niti zalu.

Zaduha posilyuvalasya, і ya pobachiv, scho prisutnі obmahuyut'sya gazetami. Bezperervno chuvsya paperoviy shelest. Golova sudu podav znak, і vikonavets' prinіs tri pletenі z solomi vіyala, yakimi odrazu j skoristalisya vsі tri chleni sudu...